INSTITUT TARIXI

Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy rassomlik va dizayn instituti O‘zbekiston Republikasi  birinchi Prezidenti I.A.Karimovning 1997-yil 23-yanvardagi “O‘zbekiston Badiiy Akademiyasini tashkil etish to’g’risida”gi Farmoni hamda Vazirlar Mahkamasining 1997-yil 11-martdagi 131-sonli Qaroriga asosan, 1954-yilda Toshkent teatr va rassomlik san’ati instituti qoshida ochilgan rassomlik fakulteti negizida tashkil topdi. Institutni nafaqat jahon san’atining Ovro‘pacha yo‘nalishidagi, balki to‘la ma’noda sharqning boy merosini o‘zlashtirish asosida tashkil etilishini davrning o‘zi taqazo etgan edi. Oliy badiiy ta’limni yo‘lga qo‘yishni  mashhur rassomlar  R.Ahmedov, O.Tatevosyanlar boshlab berganlar.

Ushbu ta’lim maskanida mavjud badiiy ta’limning tarixi yirik san’atkorlarning keksa avlodlari faoliyatlari bilan bog‘liq. Ular: R.Ahmedov, O.Totevosyan, V.Urmanchi, A.Goldrey, M.Saidov, N.Qo‘ziboev, S.Abdullaev (Rangtasvir kafedrasi), V.Rivtin, T.Rishetnikov, G.Brim, E.Qalantarov (Teatr-dekoratsiya rangtasviri  kafedrasi), T.Oganesov, N.Pak, I.Limakov, I.Rubin, V. Kovinin, V.Nechaev, N.Shin, I.Enin (Chizma tasvir kafedrasi), Ch.Ahmarov, V.Jmakin, V.Sosedov, (Mahobatli rangtasvir kafedrasi), I.Yurovskiy, V.Parshin, D.Afuksinidi, K.Basharov, A.Egamov (Grafika kafedrasi), I.Grishenko, K.Salohiddinov, A.Boymatov, A.Ahmedov, Y.Aravoy, S.Bondareva, N.Aucheva (Haykaltaroshlik va badiiy kulolchilik kafedrasi), R.Rempel, L.Shostko, R.Taktash, V.Lakovskaya, R.Tagirova, I.Bulkina (Tasviriy san’at tarixi va nazariyasi kafedrasi) va boshqalar.

O’zbekiston badiiy san’ati o’zining boy tarixi va asriy an’analariga ega. XX asrga kelib mamlakatimizda professional tasviriy san’atning barcha turlari va janrlari shakllandi. Mavjud ana’analar, shuningdek, yangi tajribalarga tayangan holda yangi ta’lim jarayonlari tashkil etildi. Bugungi kunga kelib, O’zbekiston rassomlari, haykaltaroshlarining  katta va o’rta avlod vakillari nafaqat akademik realizmda, shuningdek, zamonaviy san’at yo’nalishlarida, jumladan, realizm, dekorativizm, avangard, postmodernizm kabi turli yo’nalishlarda talabalarga ta’lim berib  kelmoqdalar. Yuqorida nomlari tilga olingan ustozlarning an’analarini hozirgi kunda san’atning mashhur ustalari, O‘zbekiston Badiiy akademiyasining akademiklari  B.Jalolov, J.Umarbekov, A.Mirzaev, I.Jabborov, A.Ikromjonov, V.Burmakin, S.Abdullaev, S.Rahmetov, I.Tursunnazarov, N.Xolmatov, L.Ibragimov, shuningdek, mashhur fan arboblari A.Hakimov,  K.Akilova, M.Yusupova,  N.Ahmedova,  A.Abdurazzoqov, O.Qozoqov, Z.Rahimova, D.Kuryazova, K.Nishonova va boshqalar davom ettirib kelmoqdalar.

Institutning professor-o‘qituvchilaridan  G‘.Ortiqov, M.Nuriddinov, E.Mansurov, R.Xudayberganov, M.Toshmurodov, D.Toshxo‘jaeva, E.Korolkova, N.Xusanov, M.Sobirov, U.Kuryazovlar O‘zbekiston badiiy maktabining ajoyib an’analarini rivojlantirish bilan birga, kelgusidagi ta’lim jarayonini yangi ijodiy g‘oyalar bilan boyitib kelmoqdalar.

Ushbu oliy ta’lim muassasasi jahonning eng ilg‘or ta’lim shakllarini mujassam etgan mukammal maktab sifatida 20 yildan ortiq vaqt davomida faoliyat yuritib kelmoqda. Shuningdek, xorijiy oliy o‘quv yutrlari bilan o‘zaro hamkorlik va tajriba almashish haqida imzolangan shartnomalar doirasida xalqaro aloqalar ham rivojlanmoqda.

O’tgan qisqa vaqt oralig’ida institutda qator yangi yo’nalishlar shakllanib, o’z an’analariga ega bo’ldi. Dastlab “Rangtasvir”, “Amaliy san’at, “Grafika” ta’limi yo’nalishi bo’yicha ixtisos kadrlar tayyorlangan bo’lsa, keyinchalik, “San’atshunoslik”, 1997-yildan “Dizayn”, 2001-yildan “Kasbiy ta’lim (Professional ta’lim)” yo’nalishlari bo’yicha bakalavriat bosqichida mutaxassis kadrlar tayyorlandi. 1999-yildan magistratura bosqichida mutaxassis kadrlar qabul qilinishi yo’lga qo’yilib, 2002-yildan oliy malakali ilmiy, ilmiy-pedagog kadrlar tayyorlash maqsadida Aspirantura bo’limi, 2010-yildan Katta ilmiy xodim-izlanuvchi va mustaqil izlanuvchilar instituti tashkil etildi.

Institutda 4 ta fakultet (Tasviriy san’at, Amaliy san’at, San’atshunoslik, Dizayn) faoliyat ko’rsatib, ularda 15 ta (Dastgohli rangtasvir, Mahobatli rangtasvir, Teatr bezagi rangtasviri, Minniatyura va kitob grafikasi, Badiiy kulolchilik va me’moriy yodgorliklar bezagini ta’mirlash, Haykaltaroshlik, Reklama va amaliy grafika, Chizmatasvir, Tasviriy san’at tarixi va nazariyasi, Muzeyshunoslik, Libos dizayni, Interyerni loyihalash, Ijtimoiy fanlar, pedagogika va kasbiy ta’lim, O’zbek va xorijiy tillar, Informatika va menejment) kafedralari  faoliyat ko’rsatmoqda. 

2018-yildan institutda Taylanddagi Channapatana Xalqaro dizayn instituti bilan hamkorlikda qoʻshma taʼlim dasturlari asosida Dizayn (interyerni loyihalash) hamda Dizayn (Libos va gazlamalar) taʼlim yoʻnalishlari, 2019-yildan Janubiy Koreya Respublikasi Kemyon universiteti bilan hamkorlikda qoʻshma taʼlim dasturlari asosida Dizayn (Libos va gazlamalar) taʼlim yoʻnalishilari boʻyicha kadrlar tayyorlash yoʻlga qoʻyildi.

Hozirda institut talabalarining umumiy kontingenti 2305 nafarni tashkil etmoqda. Bakalavr bosqichida 27 ta, magistratura  bosqichida talabalar 17 ta yo’nalish bo’yicha tahsil oladilar. Bugungi kunda oliygohda 300 dan ortiq professor-o’qituvchilar talabalarga ta’lim  berib kelmoqdalar.. Jumladan, 17 nafar professor va fan doktorlari, 44 nafar fan nomzodi, dotsent va falsafa doktorlari faoliyat ko’rsatmoqda. Shuningdek, ular orasida O’zbekiston Badiiy Akademiyasining akademiklari, O’zbekiston xalq rassomlari, O’zbekiston Respublikasi san’at arboblari hamda davlatimizning oliy mukofotlari bilan taqdirlanganlar ko’pchilikni tashkil etadi. Ta’lim muassasasida realistik maktab an’analarini rivojlantirish va o’ziga xoslikni saqlab qolish maqsadida professor-o’qituvchilar tomonidan mahorat darslari (“Master klasslar”) tashkil etiladi. So’nggi yillarda professor-o’qituvchilar tomonidan o’quv-uslubiy qo’llanmalar, darslik va qo’llanmalarning yangi avlodi, katalog, multimediyalar hamda boshqa axborot resurslari yaratilmoqda.

2019/2020-o’quv yilida institutda Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy rassomlik va dizayn instituti Axborotnomasi hamda “Musavvir” gazetasi nash etilmoqda. Bundan tashqari, Oliy attestatsiya komissiyasining tegishli qaroriga asosan Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy rassomlik va dizayn instituti huzurida ilk bor ilmiy darajalar beruvchi Ilmiy Kengash ochildi

Bugungi kunda sohalari bo’yicha tayyorlanayotgan yuqori malakali mutaxassislar, grafika, rangtasvir, haykaltarosh, kulol, ta’mirlash bo’yicha mutaxassislar, dizaynerlar, san’atshunoslar, muzeyshunoslar va kasbiy pedagoglar mamlakatimizdagi turli jabhalarda faoliyat ko’rsatmoqdalar. Oliygohda yuqori organ sifatida Ilmiy Kengash doimiy faoliyat ko’rsatadi hamda o’quv jarayonini, ta’lim va tarbiya masalalarini yanada takomillashtirish, kafedra va fakultetlarning ilmiy, ijodiy faoliyatini, huquqiy-normativ hujjatlar bilan ishlash jarayonini muvofiqlashtiradi. Ilmiy Kengash tarkibi rektor va prorektorlar, professorlar, O’zbekiston Badiiy Akademiyasi akademiklari, O’zbekiston xalq rassomlari, fakultet dekanlari, kafedra mudirlari, yetakchi mutaxassislar va jamoat kengashi a’zolaridan iborat.

Institutda Rossiya, Tojikiston, Qozog’iston, Turkmaniston, Qirg’iziston, Xitoy, Janubiy Koreya kabi davlatlar fuqarolari tahsil olmoqdalar. Dunyoning qator davlatlari (Janubiy Koreya, Yaponiya, Buyuk Britaniya, Singapur, Xitoy, Germaniya, Ozarbayjon, Latviya, Rossiya, Qozog’iston) oliygohlari bilan imzolangan memorandumlar asosida hamkorlik aloqalari olib borilmoqda. Xususan, professor-o’qituvchilar va talabalar almashinuvi amalga oshirilmoqda. Shuningdek, institutning qator professor-o’qituvchilari dunyoning ko’plab mamlakatlari oliygohlarida mahorat darslarini o’tib kelmoqdalar, malaka oshirmoqdalar, shaxsiy ko’rgazmalarini tashkil qilmoqdalar. Shu bilan bir qatorda ko’plab mamlakatlarning yuqori malakali mutaxassislari institutda mahorat darslarini o’tishi an’anaga aylangan.

Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy rassomlik va dizayn instituti bugungi kunda nafaqat Markaziy Osiyo respublikalari, balki jahonning turli davlatlari uchun ham mutaxassislar tayyorlash vazifasini ham ma’suliyat bilan bajarishga bel bog‘lagan.

Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy rassomlik va dizayn instituti tasviriy va amaliy san’at, dizayn, san’atshunoslik va muzeyshunoslik sohalarida oliy ma’lumotli, yetuk malakali mutaxassis kadrlar tayorlaydigan yagona yetakchi ta’lim muassasasi hisoblanadi. Shu bois ushbu maskanda ta’lim olgan talabalarimizning  aksariyati Yaponiya, Malaziya, Gollandiya, Turkiya, Janubiy Koreya, Rossiya va boshqa qator davlatlarda o‘z asarlari bilan e’tibor qozonmoqdalar.

Muhimi, ushbu davrga kelib, mamlakatimiz rangtasviri jahondagi eng ilg’or mamlakatlar qatoridan o’rin egallab, uning  ko’plab namoyondalari o’z asarlari bilan dunyodagi nozikta’b ixlosmandlar tiliga tushdi. Institut talabalari turli xalqaro va respublika miqyosida o’tkazilayotgan festivallarda, tanlov-ko’rgazmalarda, fan olimpiadalarida muntazam  ishtirok etib, yuqori o’rinlarni egallab kelmoqdalar. Ular orasida “Zulfiya” nomidagi davlat mukofoti sovrindorlari, “Mard o’g’lon” nomidagi Davlat mukofoti sohiblari, Prezident va nomdor stipendiyalar sohiblari, “O’zbekiston belgisi” ko’krak nishoni egalari, “Yil talabasi” ko’rik tanlovlarlari g’oliblarini alohida ta’kidlab o’tish lozim.